Η περιοδική εμφάνιση στοματικών ελκών ονομάζεται υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα (RAS): αυτή η διαταραχή εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία και την εφηβεία, αλλά μπορεί σπανιότερα να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία (με μεγαλύτερη συχνότητα στις γυναίκες από τους άνδρες).
Η υποτροπιάζουσα αφθώδης στοματίτιδα είναι μια ελκώδης στοματική διαταραχή που εμφανίζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Πρόκειται για μη-τραυματική διαταραχή, ωστόσο προκαλεί έντονη δυσφορία, η οποία μπορεί να μετατραπεί σε πραγματικό πόνο.
Η αιτιολογία της παραμένει άγνωστη, αν και έχουν διατυπωθεί, πολλές θεωρίες σχετικά με την παθογένειά της τα τελευταία χρόνια.
Μία από τις πιο κοινές θεωρίες βασίζεται σε παράγοντες του ανοσοποιητικού. Για λόγους που δεν έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί, το σώμα ανιχνεύει κάποια κύτταρα του στοματικού βλεννογόνου ως επιβλαβή. Αυτό πυροδοτεί την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος που στην προσπάθεια να εξαλείψει αυτά τα κύτταρα, δημιουργεί το στοματικό έλκος.
Προειδοποιητικά συμπτώματα και σχηματισμός του στοματικού έλκους
λίγες μέρες πριν το σχηματισμό του έλκους, παρουσιάζεται τσούξιμο ή αίσθηση νυγμού (τσίμπημα) σε αυτό το μέρος του στόματος
το στοματικό έλκος ξεκινά ως ένα μικρό, στρογγυλό, ελαφρύ ερύθημα, που στη συνέχεια μετατρέπεται σε κυψέλη και «σπάει» μετά από 24-48 ώρες.
στη συνέχεια, μετατρέπεται σε μία υπόλευκη ή γκριζωπή πληγή με ερυθρό δακτύλιο. Σε αυτό το στάδιο το έλκος μπορεί να θεραπευθεί και να αρχίσει να υποχωρεί. Ωστόσο, σε αυτό το στάδιο συχνότερα αναπτύσσεται σε ελκώδη μορφή.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την υποτροπιάζουσα αφθώδη στοματίτιδα είναι οι εξής:
το οικογενειακό ιστορικό
κάποιο τραύμα (π.χ. τσιμπήματα, πολύ ζεστά ροφήματα, ορθοδοντικά σιδεράκια)
συναισθηματικοί παράγοντες (το στρες διαδραματίζει σημαντικό ρόλο)
κατάθλιψη
μη ισορροπημένη διατροφή (π.χ. χαμηλή πρόσληψη βιταμινών, σιδήρου και ψευδάργυρου)
δυσανεξία σε ορισμένα φάρμακα, τρόφιμα ή συντηρητικά